Leerschool

Ze verjaart ergens eind september. De juiste dag weet niemand in haar familie. Tara kiest meestal haar verjaardag, maar nooit op zondag, want een verjaardag vieren door de ganse dag in de kerk te zitten, vindt ze maar niets. Jaren na haar geboorte wordt er toch nog een geboorteakte opgemaakt en moet ze eindelijk een vaste datum kiezen. De reden voor deze uitzonderlijke jeugd: een vader met psychische problemen waaronder paranoia tegenover alles wat met de overheid te maken heeft. Tara Westover is in “Leerschool” er in geslaagd haar jeugd goed over te brengen, inclusief de verwarde loyaliteit tegenover ouders die haar eigenlijk heel veel hebben ontnomen.   Tara groeit op in een niet-alledaags mormoons gezin. Haar vader krijgt visioenen en leert daaruit dat de laatste dagen weldra zullen aanbreken en dat de overheid niet te vertrouwen is. De kinderen mogen niet naar school gaan en dokters zijn uit den boze. Moeder zal alle kwalen wel fixen met kruiden en zalfjes. De kinderen zijn eigenlijk meer bezig met te helpen in de schroothopen van vaders schroothandel dan dat ze thuisonderwijs krijgen. Tara ontsnapt later aan dit alles door toch naar de universiteit te trekken en met meer vallen en opstaan dan iemand voor mogelijk houdt, zal ze uiteindelijk zelfs een doctoraat behalen aan het prestigieuze Harvard. Haar verhaal is de moeite waard om te lezen om te ontdekken dat er echt nog gezinnen bestaan die midden in onze westerse maatschappij toch nog heel afgesloten leven.   Tara ontdekt later trouwens dat haar vader meer dan waarschijnlijk lijdt aan een bipolaire stoornis. Dat verklaart heel veel, waaronder het feit dat ook haar broer Shawn enerzijds haar grote beschermer is en anderzijds haar ergste kwelduivel. Het boek is soms moeilijk te begrijpen, maar wie aandachtig leest, ziet meteen hoe moeilijk het is voor een kind om niet loyaal te zijn tegenover ouders, ook al geven die je niet de opvoeding die je zou moeten krijgen.  

Geen afrekening

  Sommige kranten hebben over deze plots opkomende bestseller – dik verdiend trouwens – geschreven alsof het een afrekening is met het mormoonse milieu, maar dit boek is helemaal geen afrekening. Niet met de mormoonse religie, maar evenmin met haar ouders. Tara wil gewoon een relaas doen van de feiten, zonder iemand te beschuldigen. Ze is dan zelf wel geen mormoon meer, maar ze ziet ook wel dat wat zij meegemaakt heeft, niks met religie te maken heeft. Hoezeer haar vader ook waanideeën heeft als mormoon, ze schrijft ook over de mormoonse bisschop die eigenlijk cruciaal is geweest om haar te helpen met haar studies te betalen.   Evenmin kraakt ze haar ouders af. Wij als buitenstaanders doen dat misschien wel automatisch bij het lezen van dit alles, maar je ziet Tara zelfs na het afronden van haar studies nog worstelen met de liefde van en voor haar ouders. Zo beschrijft ze dat wanneer ze haar vader de laatste keer zag, hij haar een knuffel geeft en nog zegt “ik hou van jou, weet je” en dat zij zegt “ja, maar soms is liefde niet genoeg”.   Uit een interview, haal ik trouwens wat ze er zelf over zegt:

U begint uw boek met de disclaimer dat het geen afrekening is met religie.

‘Omdat religieus radicalisme en survivalism voor mij slechts het decor zijn van het verhaal. In zekere zin maken veel mensen mee wat ik heb meegemaakt, ook in doodnormale milieus. En ach, het is ook wel omdat ik nogal wat tantes en neven en nichten heb die mainstream mormonen zijn, en ik niet alle bruggen wil opblazen. Ik wil vooral vermijden dat lezers Leerschool zien als een boek over de mormonen. Mijn vader vertegenwoordigt die godsdienst niet, al denkt hij zelf wellicht van wel. Er wordt trouwens al genoeg gepolariseerd dezer dagen, tussen links en rechts, gelovig en ongelovig. Zelf vind ik religie oninteressant, noem mij maar agnosticus, maar ik heb geen zin om een religie aan te vallen vanwege de radicale distorsies van één man.’

Bron: De Standaard 24 maart – lees zeker het ganse interview  

Een aanrader voor mormonen

  Dit boek is voor mormonen zeker ook een aanrader. Ze laten een stuk mormonisme zien dat misschien niet zo gekend is. Er zit soms weinig verschil tussen de Westovers en leden van de fundamentalistische mormoonse kerk enerzijds, maar je herkent ook veel zaken waar iedere mormoon in gelooft, maar dan totaal uit zijn context gerukt met alle gevolgen van dien. Zoals bijvoorbeeld wanneer de vader een zeer ernstig ongeluk overleeft zonder hulp van dokters en dat plots ziet als een teken van God om de zelfgebrouwde zalfjes van moeder Westover aan de man te brengen. Dit is geen fictie: inmiddels is het bedrijf een miljoenenbusiness geworden die gerund wordt vanuit de bergen van Idaho en zijn er een pak mensen die eerder geloven in de werking van deze zalfjes en oliën dan in de werking van moderne wetenschap.   Ik kan nog veel meer verklappen over wat er gebeurt, maar dan ontneem ik jullie misschien de zin om dit boek zelf te lezen en dat is nochtans wat ik jullie allemaal aanraad. Rep je naar de boekhandel en koop “Leerschool” en lees het, net als ik, in één ruk uit.