Op 2 augustus 2017 liet Jos Verlooy volgende uitspraak optekenen in een interview in De Morgen:
Voor mij is het vooral de idee van een monotheïstische godsdienst die ertoe doet. Omdat een religie met één god de blauwdruk voor een mogelijke dictatuur is. Als er maar één instantie is die de lijnen uitzet, zit je al snel bij een keizer of een dictator.Als je dit citaat losstaand bekijkt, is je besluit dat Jos Verlooy ofwel pleit voor een meergodensysteem of gewoon een argument heeft gevonden om bij op de hoop te gooien waarom geloven eigenlijk een slechte zaak is. Het is, voor wie zich dat afvraagt, dat laatste want het geloof in één god wordt in het interview verbonden met de islam terreur. Het geloven in één god, is de zoveelste verklaring waarom geloven tout court zo makkelijk naar terreur leidt. Sta me toe te zeggen dat ik niet enkel van mening verschil met Jos Verlooy, maar zelfs meen dat hij het geloof dat hij als kind heeft meegekregen – want ik wil niet het ganse katholieke geloof zomaar over één kam scheren – verkeerd zat of dat hij dit alleszins verkeerd begrepen heeft.
Geloven is een gemakkelijkheidsoplossing
De uitleg van Verlooy is dat geloof eigenlijk een gemakkelijkheidsoplossing is:Je hoeft je verantwoordelijkheid niet meer te nemen, als je daden worden ingedekt door een god – zijnde God. Als je maar goed gelooft, als je de geboden volgt en je doet wat moet gedaan worden, dan moet je daar niet te veel over nadenken. De enige verantwoordelijkheid die je nog rest, is: de geloofsregels naleven. Dat vind ik wat te gemakkelijk. Je schuift je verantwoordelijkheid gewoon door naar een instantie die geen verantwoording hoeft af te leggen.Sorry Jos, maar dat gebruik je nu zelf te makkelijk als intellectueel excuus om je te verschonen van geloof, althans van geloof in de God van de Christenen. Het systeem is niet zo simpel als een reeks regels die je moet volgen en de rest doet er niet toe. Als jij denkt dat het leven zo simpel is, dat het te omvatten is met een reeks regels, hoe uitgebreid ook, dan schiet je volgens mij als intellectueel een grote flater. De christelijke God heeft ons een reeks richtlijnen geleerd. Richtlijnen die ons helpen om de juiste keuzes te maken. Want daar gaat het om: welke keuze maken we? Die verantwoordelijkheid blijft bij ons zelf. Met die les begint de Bijbel zelfs: het verhaal van Adam, Eva en de appel gaat om die fundamentele waarheid. Kiezen we gordijn A of gordijn B?
Acties en keuzes definiëren ons mens-zijn
Onze hele leven bestaat uit acties. Als mens zijn we gewapend met de nodige tools om te ageren in plaats van een subject te zijn dat behandeld wordt. Iemand die zijn leven niet in eigen handen neemt, wordt een looser genoemd in onze huidige samenleving.
Maar geen enkele actie geschiedt zonder dat er een keuze aan vooraf gaat. Doe ik vandaag donkere of bleke sokken aan? Wil ik een kind met deze partner of niet? Zelfs ontsnappen aan de keuzes door bijvoorbeeld bepaalde drugs te nemen, is een keuze die aan die actie vooraf gaat. Niet voor niks worden er momenteel behandelingen voorgeschreven voor wat men keuzestress noemt.
Iedere keuze die we maken gebeurt op basis van onze ervaring: onze som van keuzes en gevolgen die we gemaakt hebben. Iedere keuze bouwt een stukje verder aan wie we zijn of willen zijn. Sommige keuzes zijn fundamenteel, anderen zijn triviaal.
De christelijke moraal, volgens eender welke interpretatie in eender welke denominatie, is een set van richtlijnen die helpen bij die keuzes. De ene richtlijn is al strikter dan de ander; strikter in de zin van “minder voor interpretatie vatbaar” en misschien daarom voor u eerder als “mijn eigen verantwoordelijkheid ontnemend”. Maar is dat wel zo?
Als u op een strand wandelt en u ziet een bord waarop staat dat het verboden is te zwemmen, dan hebt u nog steeds de keuze om dit bord te negeren of niet. Onze huidige samenleving is er trouwens één aan het worden van libertaire keuzes die het mogelijk maken om iedere regel voor zichzelf te aanvaarden of niet. Als u er voor kiest om het bord te negeren, dan kan het zijn dat u gaat zwemmen en merkt dat het bord er staat voor een reden. Er is immers een onzichtbare onderstroom die u, tenzij u een olympisch geoefend zwemmer bent, langzaam maar zeker wegvoert van de veilige kust richting een zekere dood.
Ja, ik geef toe dat het leven makkelijker is met de regeltjes uit mijn geloof die u blijkbaar verafschuwt. Ik ben het eens met Dominee Baardmans – alias Jan Willem van der Straten – die de Bijbel gebruikt tegen keuzestress. Maar zuchten niet heel veel mensen in deze tijd dat het leven leuker zou zijn als er toch min of meer een handleiding ter beschikking zou zijn? Is dat trouwens niet de lijdensweg die de katholieke priester in uw monoloog doorworstelt?
Geloof mag niet opgedrongen, maar wel gebruikt worden
U stelt wel nog een goede vraag als u zegt dat geloof niet mag opgedrongen worden. Daar ben ik het volledig mee eens. Geloof moet een vrije keuze zijn. Volgens mij zelfs de meest vrije en daardoor meest fundamentele keuze die definieert wie u wil zijn. Dat gelovige mensen echter vanuit dat denkkader niet een keuze mogen maken voor wat zij belangrijk vinden in onze samenleving, vind ik dan weer het achterlijke superioriteitsgevoel van de atheïsten. Uw referentiekader – dat zonder god – is het enige wat volgens u moreel hoogstaand genoeg is om keuzes te maken omtrent wetten. In deze stelling dat de atheïstische moraal de enige verheven moraal is, bent u zelf schuldig aan wat u religieuze mensen verwijt: oogkleppen ophebben door middel van dogmatisch denken.
Ter info: dit thema gaat me nauw aan het hart. Momenteel werk ik hard aan een boek “Geloof is een keuze” dat net hierover gaat. Geloven in God is een fundamentele keuze die we in alle vrijheid moeten maken. Als u graag op de hoogte wordt gehouden van het verschijnen van dit boek, schrijf u dan in via de zijbalk om op de hoogte te blijven van deze website.
Ontdek meer van GeensZins
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.
