Wat als de christelijke seksuele moraal eigenlijk bevrijdend is?

De discussie over seksualiteit is vandaag complexer dan ooit. We leven in een tijd waarin alles bespreekbaar lijkt, maar waarin jonge mensen tegelijk meer dan ooit het gevoel hebben dat ze niets goed kunnen doen. Voor jonge vrouwen is het pijnlijk eenvoudig: wie ervoor kiest om te wachten met seks, wordt al snel als preuts bestempeld; wie het wel doet, krijgt het etiket ‘hoer’ opgeplakt. Die dubbele moraal drukt zwaar op schouders die eigenlijk nog bezig zouden moeten zijn met ontdekken wie ze zelf zijn.

Aan de andere kant voelen veel jonge mannen een andere, maar even verstikkende druk. Ze worden afgerekend op ervaring – of beter: op het gebrek eraan. ‘Nog nooit een kans gehad’, hoor je dan, alsof seksuele ervaring een trofee is die je hoort te verzamelen om erbij te horen. Het is tragisch dat we, in een samenleving die zoveel spreekt over vrijheid, tegelijk zoveel onzichtbare dwang opleggen rond iets dat zo intiem en persoonlijk is.

Recente cijfers van Sensoa en Rutgers tonen aan dat jongeren effectief later beginnen met seks. Waar in 2006 meer dan de helft van de jongeren van 17-18 al seksuele betrekkingen had gehad, is dat vandaag nog maar 43 procent. Negen op de tien jongeren doen dat bovendien in een vaste relatie. Dat lijkt op het eerste gezicht een statistiek, maar eigenlijk vertelt het iets diepers: jongeren zijn niet losbandiger geworden, ze zijn bedachtzamer. Ze zoeken naar betekenis, vertrouwen, en verbondenheid.

De seksuologen die in De Morgen aan het woord kwamen, wezen op iets belangrijks: de prestatiedruk is verschoven van de slaapkamer naar het hoofd. Jongeren voelen een enorme maatschappelijke verwachting, maar ook angst – om niet goed genoeg te zijn, om veroordeeld te worden, om iets verkeerd te doen. In dat vacuüm van waarden zoeken ze houvast, en dat is misschien precies waar onze cultuur tekortschiet.

We zijn vergeten dat grenzen geen gevangenis zijn, maar richtingwijzers. De christelijke moraal die seksualiteit binnen het huwelijk plaatst, wordt vaak weggezet als ouderwets, moralistisch of beklemmend. Maar dat is een karikatuur. In wezen gaat het niet over onderdrukking, maar over bevrijding: bevrijding van druk, van angst, van de objectivering die zo veel relaties tekent. Seks binnen het huwelijk is geen religieuze dwang, maar een ethisch anker. Het erkent dat intimiteit iets heiligs is – iets dat pas echt tot bloei komt in een veilige, duurzame relatie waarin wederzijds respect centraal staat.

Wetenschappelijk onderzoek ondersteunt dat idee verrassend vaak. Studies uit de Journal of Marriage and Family en de Institute for Family Studies tonen aan dat koppels die wachten met seks tot hun relatie stabiel is, gemiddeld een hogere tevredenheid, meer vertrouwen en minder kans op overspel rapporteren. Ook de kans op depressieve gevoelens na een breuk ligt significant lager bij mensen die seks beleven binnen een langdurige, emotioneel veilige context. Anders gezegd: seksuele zelfbeheersing werkt niet onderdrukkend, maar beschermend.

Dat betekent niet dat wie andere keuzes maakt, veroordeeld moet worden. Integendeel – mededogen en begrip zijn even wezenlijk als de waarden zelf. Maar we mogen wel benoemen dat een samenleving die de waarde van zelfbeheersing verliest, tegelijk de fundamenten van respect en toewijding ondergraaft. Wanneer seks wordt losgekoppeld van liefde, engagement en trouw, dreigt het te verworden tot consumptie. En waar consumptie heerst, verdwijnt kwetsbaarheid – de bron van echte verbondenheid.

Het paradoxale is dat de zogenaamd ‘oude’ christelijke visie vandaag misschien juist de meest bevrijdende kan zijn. Ze beschermt tegen misbruik, tegen druk, tegen leegte. Ze zegt niet: ‘Je mag niet’, maar: ‘Je bent meer waard dan wat oppervlakkig genot je biedt’. Dat is een boodschap die jongeren vandaag broodnodig hebben.

Misschien moeten we dus niet meewarig glimlachen bij het horen van woorden als ‘kuisheid’ of ‘trouw’. Misschien zijn het net de vergeten deugden die onze samenleving kunnen helen. Want vrijheid zonder richting is geen vrijheid, het is doelloosheid. En een samenleving die de heiligheid van intimiteit herontdekt, zou wel eens veel vrijer kunnen blijken dan ze ooit was.